GMP คืออะไร ทําไมโรงงานต้องมี และต่างจาก HACCP อย่างไร

GMP คืออะไร หลักเกณฑ์วิธีการในการผลิตอาหาร ต่างจาก HACCP ยังไง

มาตรฐาน GMP เป็นมาตรฐานที่เรามักจะคุ้นหน้าคุ้นตาคุ้นหูกันมากที่สุด โดยเฉพาะกลุ่มผลิตภัณฑ์ยา เครื่องสำอางค์ หรือแม้กระทั่งอาหาร ซึ่ง GMP หรือที่ย่อมาจากคำว่า Good Manufacturing Practice เนี่ย จริงๆ แล้วคืออะไรกันแน่ และหลักการและกฏเกณฑ์มีอะไรบ้าง มาดูกัน

สัญลักษณ์มาตรฐาน GMP HACCP GHP

มาตรฐาน GMP คืออะไร?

มาตรฐาน GMP (Good Manufacturing Practice) คือ หลักเกณฑ์และวิธีการที่ดีในการผลิต หรือเป็นเครื่องหมายในการรับรองคุณภาพการผลิตของผู้ผลิต ทำให้สามารถผลิตอาหาร, ยา หรือเครื่องสำอางค์ได้อย่างปลอดภัย และทำให้ผู้บริโภคมั่นใจด้วยว่าสินค้าที่ออกจากผู้ผลิตนี้มั่นใจได้

GMP เป็นมาตรฐานที่เรามักจะคุ้นหน้าคุ้นตาคุ้นหูกันมากที่สุด โดยเฉพาะกลุ่มผลิตภัณฑ์ยา อาหาร หรือแม้กระทั่งเครื่องสำอางค์ แต่อาจจะมีข้อกำหนดที่เปลี่ยนแปลงบ้าง เช่น เครื่องสำอางค์ต้องดู GMP เครื่องสำอางค์ ด้วย

หลักการของ GMP จะมีเกณฑ์คลอบคลุมตั้งแต่สถานที่ที่ประกอบการ อาคาร จนไปถึงกระบวนการผลิตสินค้า นับตั้งแต่ขั้นตอนเริ่มการวางแผลผลิต วัตถุดิบ การจัดเก็บ และรวมไปถึงการขนส่งไปจนถึงมือผู้บริโภค เพื่อให้ทุกๆกระบวนการผลิตมีความปลอดภัย ได้คุณภาพ ได้มาตรฐานทุกขั้นตอน

GMP มีกี่ประเภท

  1. GMP แบบทั่วไป (General GMP)

    เป็นมาตรฐานแบบทั่วไป เป็นหลักเกณฑ์ปฏิบัติที่ใช้สำหรับผลิตภัณฑ์ทั่วไป

  2. GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ (Specific GMP)
    เป็นมาตรฐานข้อกำหนดเพิ่มเติมจากแบบทั่วไป จะเป็นหลักเหณฑ์ปฏิบัตรสำหรับลักษณะผลิตภัณฑ์เฉพาะ เช่น น้ำดื่ม / ยา / GMP เครื่องสำอางค์

GMP มีกี่ประเภท

  1. GMP แบบทั่วไป (General GMP)

    เป็นมาตรฐานแบบทั่วไป เป็นหลักเกณฑ์ปฏิบัติที่ใช้สำหรับผลิตภัณฑ์ทั่วไป

  2. GMP เฉพาะผลิตภัณฑ์ (Specific GMP)
    เป็นมาตรฐานข้อกำหนดเพิ่มเติมจากแบบทั่วไป จะเป็นหลักเหณฑ์ปฏิบัตรสำหรับลักษณะผลิตภัณฑ์เฉพาะ เช่น น้ำดื่ม / ยา / GMP เครื่องสำอางค์

ปัจจุบันสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาได้เอาหลักเกณฑ์ GMP มาบังคับใช้เป็นกฎหมาย โดยกำหนดไว้ในประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 193) พ.ศ. 2543 เรื่อง วิธีการผลิต เครื่องมือ เครื่องใช้ในการผลิต และการเก็บรักษา ซึ่งมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 24 กรกฎาคม 2544 เป็นต้นมา

ซึ่งข้อกำหนดตามประกาศฯ (ฉบับที่ 193) พ.ศ. 2543 เป็นเกณฑ์สุขลักษณะทั่วไป ได้ประยุกต์มาจากเกณฑ์ GMP สากลของ Codex โดยคำนึงถึงความพร้อมของผู้ผลิตในประเทศไทย

ถ้ามี GMP ก็ต้องมี HACCP ตามมา

HACCP คืออะไร 

HACCP คือ การวิเคราะห์จุดอันตรายและจุดควบคุมวิกฤติ หรือ เป็นระบบจัดการคุณภาพด้านความปลอดภัยเป็นหลัก โดยจะมีสิ่งที่เรียกว่า CCP หรือ Critical Control Point มาใช้ในการควบคุมการผลิต

ซึ่งหลักการของระบบ HACCP จะครอบคลุมถึงการป้องกันปัญหาจากอันตราย 3 สาเหตุ คือ

  • อันตรายทางชีวภาพ
  • อันตรายจากสารเคมี
  • อันตรายทางกายภาพ

ปัจจุบัน HACCP เป็นระบบที่ยอมรับกันอย่างกว้างขวางทั่วโลก มีประสิทธิภาพในการรับประกันความปลอดภัยของผลิตภัณฑ์ที่ส่งต่อไปยังผู้บริโภค

นอกจากจะช่วยควบคุมอันตรายในขั้นตอนการผลิตได้แล้ว HACCP สามารถมีศักยภาพในการระบุบริเวณ หรือขั้นตอนการผลิตที่มีโอกาสเกิดการผิดพลาดขึ้นได้ แม้ว่าจุดจุดนั้นอาจจะยังไม่มีเหตุการณ์ที่อันตรายเกิดขึ้นมาก่อน

ดังนั้นส่วนมากแล้วผู้ผลิตควรได้รับการประเมินมาตรฐาน GMP และ HACCP เพื่อให้มั่นใจได้ว่า ผู้ผลิตมีคุณภาพ ความปลอดถัย ถูกสุขลักษณะตั้งแต่ต้นน้ำยันปลายน้ำถึงมือผู้บริโภค

อบรมมาตรฐาน GMP และ HACCP ให้ผู้ผลิต

ปัจจุบัน GMP เปลี่ยนเป็น GHP

เนื่องจาก Codex ได้ประกาศออกมาแล้วว่าเมื่อ GHP ประกาศใช้อย่างเป็นทางการวันที่เท่าไหร่ก็ตาม จะมีผลบังคับใช้ทันที
ไม่มีระยะเวลาในการปรับระบบ ผู้ตรวจประเมินที่จะเข้าตรวจติดตามครั้งถัดไปจะทำการตรวจตามมาตรฐาน GHP

โดยสิ่งที่เปลี่ยนไปมีรายละเอียดดังนี้

  1. เปลี่ยนชื่อมาตรฐาน จาก Good Manufacturing Practice (GMP) เป็น Genral Principles of Food Hygiene: Good Hygiene Practices (GHP)
  2. เปลี่ยนลักษณะการเขียนข้อกำหนดใหม่
  3. เพิ่มอันตรายด้าน Allergen สารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้
  4. กำหนดรูปแบบฟอร์มเอกสาร HACCP ใหม่
  5. เพิ่มการพิสูจน์ยืนยันสำหรับบางมาตรการควบคุมที่มีความสำคัญ

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น